Dakbloemenweide tilt extensieve groendaken naar een hoger niveau

Sedumdaken zijn geliefd omdat ze lichtgewicht zijn en weinig onderhoud nodig hebben, maar hun bijdrage aan de biodiversiteit is gering. Dakbloemenweide ontwikkelde daarom een groendak dat dezelfde voordelen combineert met een hogere ecologische waarde. “Doordat er op het dak een grote variëteit aan inheemse planten groeit, is de functiediversiteit van het dak veel groter.”

Tekst: Nolanda Klunder, bron Roofs

Download artikel in PDF

“Wij zagen de voordelen van sedumdaken: ze zijn lichtgewicht en goed bestand tegen droogte en de ruige omstandigheden op het dak, maar we zagen ook dat een dak met sedum in ecologisch opzicht niet heel veel toevoegt”, vertelt Joost Vlot, Salesmanager en mede-oprichter van Dakbloemenweide. “Daarom besloten wij om binnen de kaders van een extensief groendak een nieuw type groendak te ontwikkelen dat significante ecologische waarde heeft.” Het resultaat was Dakbloemenweide: een weide van bloeiende inheemse soorten voor op het dak. “De meeste tijd ging daarbij zitten in het ontwikkelen van het substraat”, vertelt Vlot. “Dat substraat moest toegespitst zijn op een vegetatie bestaande uit een grote variëteit aan inheemse planten die op het dak kunnen groeien in een substraatlaag van slechts 5 centimeter. Toen dat ontwikkeld was, stelden we een zadenmengsel samen van ruim veertig verschillende inheemse planten. Onze dakbloemenweidedak is zo ontworpen dat het niet méér weegt dan een sedumdak, maar ecologisch veel meer toevoegt.”

Inheems zadenmengsel

Een dakbloemenweide vervult meer functies dan een sedumkruidendak, licht Vlot toe. “Planten vormen niet alleen voeding voor vogels en insecten, maar bieden ook bouwmateriaal voor hun nesten, beschutting om te overwinteren en een plek om eitjes te leggen. Om dat allemaal te bieden, is meer nodig dan sedum. Het gaat bij groene daken dus niet alleen om biodiversiteit, maar ook om functiediversiteit. Die functiediversiteit is een cruciaal element: daarmee wordt het extensieve groendak naar een hoger ecologisch niveau getild.” Voor maximale functiediversiteit werkt Dakbloemenweide met een hoge soortenrijkdom van uitsluitend inheemse planten van autochtone herkomst, waarvan maximaal 10% sedum is. Bijzonder is daarbij dat de planten worden ingezaaid op het dak. Vlot: “Dat heeft als voordeel dat de planten zelf gaan groeien en bloeien op het dak en zo hun maximale potentie gaan benutten. De planten worden dus niet in een kwekerij opgepept om daarna op het dak in een heel ander klimaat een opdoffer te krijgen.”

Regeneratief

“Onze daken bieden dankzij de plantenkeus meer ecologische waarde dan een sedumdak, maar ze wegen niet meer of zelfs minder, ze kosten net zo veel of minder, en ze vergen nog minder onderhoud. Dat er vrijwel geen onderhoud nodig is, komt doordat je een biotoop creëert zoals die in de wilde Nederlandse natuur voorkomt. De biotoop is regeneratief: je hoeft niet te bemesten en geen onkruid te wieden, want de volgroeide biotoop houdt zichzelf in balans. Om een gebalanceerde biotoop te bereiken, hebben we veel tijd geïnvesteerd in het ontwikkelen van de juiste verhouding tussen de diverse soorten die we inzaaien. Uit onderzoeken blijkt dat na vier jaar ruim 80% van de ingezaaide soorten nog op het dak staat, en dat het substraat na vier jaar nog nagenoeg zo gezond is als op de dag van het inzaaien. Dat betekent dat afgestorven plantenresten door het aanwezige bodemleven de bodem voeden en onderhouden. Onderhoud door mensen is dus vrijwel niet nodig: het enige wat je hoeft te doen, is boomzaailingen eruit halen.”

Volledig pakket

“Onze klanten zijn architecten, dakhoveniers, bouwbedrijven, woningcorporaties en particulieren. We leveren de materialen en kunnen desgevraagd het groene dak ook aanleggen. Onze focus ligt op het substraat en het zadenmengsel, maar we kunnen ook het gehele pakket leveren, dus inclusief wortelwerende laag, drainageplaten en filterlaag. Daarvoor werken we samen met partners. Voor de daktechniek zijn we niet zelf het wiel gaan uitvinden: de dakenbranche heeft de benodigde technische producten al op hoog niveau ontwikkeld. Om de footprint van het dak zo laag mogelijk te houden, hebben we gekozen voor materialen die volledig recyclebaar en circulair zijn. Alle lagen zijn bij ontmanteling van het dak herbruikbaar. Substraat en biotoop zijn volledig organisch, er zitten dus niet bijvoorbeeld netten van plastic of andere kunstmatige elementen in verwerkt.”

Vierkante meters

“We groeien op dit moment heel snel”, vertelt Vlot. “We hebben een heel uiteenlopende klantenkring, van particulieren die een paar vierkante meter willen vergroenen tot en met grote projecten van duizenden vierkante meters. Zo hebben we in samenwerking met de Gemeente Maastricht en het Centrum voor Natuur- en Milieueducatie zo’n tweeduizend vierkante meter daken van woningen door de hele stad heen vergroend met Dakbloemenweide. In Tilburg hebben we samen met idverde een nieuwbouwwijk voorzien van onze daken: 3600 m2 dak. En in Heinenoord komen onze daken op 160 nieuwbouwwoningen in een bouwproject samen met VolkerWessels.”

Hoogwaardig herstel

“Onze missie is het hoogwaardig herstel van de biodiversiteit”, besluit Vlot. “We ontwikkelen onze producten altijd door en werken samen met onder meer de Vlinderstichting, de Vogelbescherming, de Universiteit Wageningen, de TU Delft en TU Twente. Zo willen we een maximale impact maken voor vogels, bloemen en bijen, terwijl we binnen dezelfde technische kaders blijven als andere extensieve groendaken. Op het dak is veel te winnen. Met Dakbloemenweide zorgen we ervoor dat groendaken meer impact maken, met ontzettend mooie biotopen die verwilderen, een lange bloei hebben en meerdere functies bieden. Eenmaal aangelegd doet het dak het zelf. Je laat de natuur voor je werken.”